فيلم Shoplifters «دزدان مغازه» ساخته هيروكازو كورئيدا را مي‌توان به‌نوعي عصاره فيلم‌هاي قبلي او دانست كه حال در اين اثر تكامل يافته است.

هيروكازو كورئيدا از آن دسته فيلمسازاني است كه مي‌توانيم نامش را فيلمساز مولف بگذاريم. فيلمسازاني كه اگرچه در كارنامه خود چندين فيلم ساخته‌اند، اما درواقع بايد بگوييم كه آن‌ها همواره خواسته‌اند يك فيلم بسازند و فقط آن را قدم به قدم كامل كرده‌اند. كورئيدا در طول سيزده فيلم خود (به جز فيلم Third Murder كه البته آن هم رگه‌هايي از مولفه‌هاي كورئيدا را در قالب ژانردارد)، چه از نظر فرم و چه از نظر محتوا مولفه‌هايش مشترك است.

فقدان هويت و اصالت يافتن در دل خانواده، فقر و حاشيه نشيني، نگاه به تربيت كودكان و نوجوانان از منظر تحصيل، مسئوليت پذيري و بلوغ و به‌طور كلي پرداختن به آدم‌هايي كه گويي درجامعه مدرن ژاپن ديده نمي‌شوند، دغدغه‌هايي هستند كه كورئيدا غالبا اين‌ها را از نگاه يك دروبين ثابت، در نماهاي لانگ شات به همراه ميزانسن‌هايي شبيه به كارهاي ياسوجيرو اوزو و پر از جزييات در طراحي صحنه، به نمايش مي‌گذارد. به‌نوعي فيلم‌هايش روي مرز شعار زدگي و سانتي مانتال ايستاده‌اند و به ندرت لغزش به يك سو مي‌كنند. دليلش اين است كه او غالبا نگاه انتقادي‌اش را در فضا سازي حاكم بر آدم‌هايش نشان مي‌دهد و دوربينش بدون قضاوت و با فاصله از سوژه‌ها قرار مي‌گيرد. به‌عنوان مثال در فيلم دزدان فروشگاه ما تنها از يك قاب متوجه مي‌شويم كه آن‌ها حاشيه نشين هستند.

جايي كه شوتا و يوري دركنار رودخانه قدم مي‌زنند و به وسيله حصاري كاملا از خانه‌هاي شهري در بك گراند جدا شده‌اند. كورئيدا در اين فيلم حرف‌هايش را در قاب‌هايي مي‌زند كه سهمي براي آسمان قائل نيست و شخصيت‌هايش ميان انبوهي از خانه‌هاي حاشيه‌اي محبوس شده‌اند. اكثرا در محوطه خانه نماهاي لانگ به ما نشان مي‌دهد تا كاملا بر فضاي خانه اشراف داشته باشيم و براي قضاوت چيزي را از دست ندهيم. همچنين نماهاي لانگ او باعث مي‌شود كه با ايجاد سه سطح Midground ،Foreground  و Background در فضاي خانه‌اي كوچك ايجاد عمق كند. در طراحي صحنه خانه، خرت و پرت‌هاي فراوانِ ريز و درشت در اطراف آدم‌ها ديده مي‌شود كه در خدمت فضا سازي آن خانه است و اگر فقري وجود دارد صرفا در همين فضا سازي ديده مي‌شود. از حال و هواي شخصيت‌هاي فيلم به هيچ عنوان نمي‌شود فهميد كه آن‌ها فقيرند يا خود را شكست خورده مي‌دانند.

در سينماي كورئيدا، شخصيت‌هايي از پير و جوان گرفته تا نوجوانان و كودكاني را شاهد هستيم كه هيچ يك آدم‌هايي از پيش باخته نيستند و برعكس آن‌ها را بسيار صاحب اراده و مسئوليت پذير مي‌بينيم كه مي‌خواهند به سختي پول در بياورند و زندگيشان را بگذرانند. كورئيدا همچون يك چشمِ ناظر، تنها مشاهدات خود را در اختيار ما مي‌گذارد و سعي نمي‌كند با احساساتي كردن بيش از حد مخاطب يا سياه نمايي، براي شخصيت‌هايش ترحم بخرد. همين مشاهدات به اندازه كافي دردناك و تاثير گذار هستند و حرمت آدم‌هايش را هم حفظ مي‌كنند. چنين تمهيداتي حاصلش شده است يك سينماي به‌شدت اخلاقي و انساني كه جهان امروز به آن نياز دارد. به تماشاي برنده نخل طلاي كن ۲۰۱۸ بنشينيد و سپس با تحليل بيشتر فيلم همراه شويد. لازم به ذكر است كه فيلم دزدان فروشگاه به هيچ عنوان فيلمي براي يكبار ديدن نيست و پس از رازگشايي انتهاي آن، بايد چند باره به تماشاي اين فيلم بنشينيد و در تماشاي زندگي اين خانواده صبوري كنيد.

در ادامه جزييات داستان فيلم لو مي‌رود

كورئيدا غالبا زندگي شخصيت‌هايش را از نگاه يك دروبين ثابت، در اندازه نماهاي غالبا لانگ شات، به همراه ميزانسن‌هايي شبيه به كارهاي ياسوجيرو اوزو و پر از جزييات در طراحي صحنه، به نمايش مي‌گذارد.

وقتي اوسامو و شوتا، در ابتداي فيلم، از يك فروشگاه دزدي مي‌كنند، حس مي‌كنيم قرار است فيلمي تماشا كنيم كه به موقعيت‌هاي جذاب از انواع دزدي‌ها بپردازد. غافل از آنكه ما صرفا شاهد يك روز ديگر از زندگي يك خانواده بوديم كه براي امرار معاش روي به دزدي آورده‌اند و قرار نيست فيلمي صرفا درباره دزدي ببينيم. دزدي هم از مسائفهرست كه گويي در حاشيه فيلم قرار مي‌گيرد. هدف اصلي كورئيدا باز هم خانواده است. خانواده‌اي كه از نگاه او همه چيز در آن معنا مي‌يابد و اصالت مي‌پذيرد. هر فرد مي‌تواند در دل آن نقشي بپذيرد و به واسطه آن نقش به زندگي‌اش معنا ببخشد. كورئيدا در دل فيلم‌هاش اكثرا به طريقي ما را به مفهوم خانواده‌ كه نشاني از سنت ژاپن نيز در آن است ارجاع مي‌دهد. گاهي فقدان يكي از اعضا موجب مي‌شود كه افراد دوباره به خانه پدريشان بيايند و ارزش‌هاي گذشته شان را مرور كنند، فيلم‌هاي همچون Still Walking و After Storm. گاهي فرزندان يك خانواده با نبود پدر و مادرشان مجبور مي‌شوند خود يك خانواده تشكيل دهند مانند  Nobody Knows. حتي ممكن است فرزنداني در خانواده‌‌هايي كاملا متفاوت زندگي كنند و به ناگاه متوجه شوند متعق به خانواده‌اي ديگر هستند و هويت ديگري دارند مانند  Like Fther Like Son. 

اين بار در دزدان فروشگاه، آدم‌هاي غريبه‌اي هركدام نقشي را پذيرفته‌اند تا جمعي به نام خانواده را دور هم تشكيل دهند. ساموتا در نقش پدر، شوتا در نقش پسر، نوبويو در نقش مادر، هاتسوئه در نقش مادر بزرگ، آكي در نقش خواهر بزرگتر شوتا و يوري، كودكي كه در مسير فيلم به جمع آن‌ها اضافه مي‌شود نقشي به‌عنوان خواهر كوچك شوتا را مي‌پذيرد. جالب است كه هر يك از افراد پيش از ورود به اين جمع، هويت ديگري داشته‌اند و در دل اين خانواده هويت تازه‌اي را براي خود دست و پا كرده‌اند. حال كورئيدا براي به تصوير كشيدن اين دوگانگي، تمهيدات خاصي را انديشيده است.